Kategoria: Blog

Zdarzenie traumatyczne to zdarzenie urazowe o szczególnym nasileniu związane z wpływem przyrody lub powodowane przez ludzi. Zgodnie z tym opisem zdarzeniem traumatycznym może być wypadek komunikacyjny, powódź, wichura, pożar, napaść, a nawet choroby. Zdarzeniem traumatycznym możemy również nazwać stratę osoby bliskiej. O traumie i jej filmowym wizerunku pisze dla nas Łukasz Mańkowski.

W różnych badaniach nad powszechnością występowania zdarzeń traumatycznych autorzy podają, że od 55 proc. do 88 proc. osób badanych doświadczyło jednego lub więcej takich zdarzeń w życiu. W badaniach przeprowadzonych na studentach, wykonanych przez prof. Maję Lis-Turlejską, ok. 75 proc. badanych osób doświadczyło zdarzenia traumatycznego lub innego zdarzenia powodującego silny strach lub przerażenie.

Skutkiem przeżycia silnego stresora może być zespół stresu pourazowego (PTSD). Mogą też pojawiać się pojedyncze objawy, które wchodzą w skład objawów zespołu stresu pourazowego. Ważnym elementem przy rozpoznaniu stresu pourazowego u osoby jest przeżycie przez nią realnego zagrożenia lub poczucia zagrożenia życia lub zdrowia. O PTSD możemy mówić, kiedy po okresie około miesiąca po zdarzeniu występują takie objawy, jak: powracające myśli, obrazy i sny dotyczące zdarzenia; unikanie myśli, miejsc, sytuacji dotyczących zdarzenia traumatycznego; poczucie wyobcowania; niezdolność do przypomnienia sobie zdarzenia; zmniejszenie aktywności w ważnych wcześniej obszarach życia; ograniczony zakres przeżywania emocji; poczucie braku perspektyw.

Bracia

Wpływ zdarzenia traumatycznego i objawy stresu pourazowego możemy obserwować w filmie „Bracia” w reżyserii Susanne Bier. Jeden z bohaterów filmu, Michael, duński oficer, w trakcie misji pokojowej przeżywa dwa zdarzenia traumatyczne. Pierwsze – zestrzelenie helikoptera, którym leciał, drugie – zmuszenie go przez partyzantów do podjęcia decyzji: albo zabije współwięźnia, albo sam zginie. W obu sytuacjach zdrowie i życie Michaela są zagrożone. W drugim przypadku jest zmuszony przez porywaczy do odebrania życia żołnierzowi, z którym był w niewoli.

Oba te zdarzenia mogą powodować pojawienie się objawów zespołu stresu pourazowego. I tak właśnie dzieje się u Michaela. Po powrocie do domu, nie potrafi odnaleźć się w otaczającej go rzeczywistości. Jest rozchwiany emocjonalnie, zagubiony. Z czułego ojca i męża zmienia się w osobę nieprzewidywalną i targaną skrajnymi emocjami. Córki boją się jego nagłych ataków agresji. W jednej ze scen, podczas kolacji rodzinnej, Michael wybucha złością, ponieważ nie rozumie żartów córek. Podejrzewa żonę i brata o romans, niszczy kuchnię którą jego brat pomógł zbudować. Nie może się odnaleźć w codziennym życiu, do którego wrócił.

Poczucie wyobcowania i przekonanie, że nikt nie jest w stanie zrozumieć tego co czują osoby po zdarzeniu traumatycznym, są objawami, które mogą pojawić się po zdarzeniu traumatycznym. Michael nie może przestać myśleć o zdarzeniach, których doświadczył, gdy był w niewoli. Próbując sobie z nimi poradzić, spotyka się z żoną zabitego żołnierza, ale to spotkanie nie przynosi mu ulgi, nie zmienia nic w przeżywanych przez niego emocjach. Michael ma również problemy ze snem (po zdarzeniu traumatycznym mogą pojawić się kłopoty z zasypianiem i koszmary senne dotyczące zdarzenia). Dopiero decyzja o opowiedzeniu żonie, co się wydarzyło w trakcie misji, przynosi mu ulgę i pomaga uwolnić tkwiące w nim emocje.

Objawy podobne do PTSD towarzyszą także ostrej reakcji na stres, która może pojawić się do miesiąca po traumatycznym wydarzeniu. Dodatkowo mogą wystąpić też: subiektywne poczucie odrętwienia emocjonalnego; wyobcowanie; brak reakcji emocjonalnej; zmniejszenie świadomości tego, co się dzieje w otoczeniu; wrażenie, że to, co się dzieje, jest nierzeczywiste; wrażenie, że obserwuje się siebie z boku lub że własne ciało jest czymś obcym.

Bez lęku

W filmie „Bez lęku” Max, bohater grany przez Jeffa Bridgesa, przeżywa katastrofę lotniczą. Po katastrofie podejmuje coraz bardziej ryzykowne działania i traci kontakt emocjonalny z rodziną. Po zdarzeniu nie zostaje na miejscu katastrofy tylko wynajmuje samochód i jedzie do Los Angeles, zatrzymując się u swojej szkolnej miłości. Po katastrofie całkowicie się zmienia, przestaje czuć lęk, jest bardzo spokojny, wygaszony, pomimo zdarzenia, które właśnie przeżył. Jego reakcja na katastrofę lotniczą jest niepokojąca. Nie mając żadnych obrażeń fizycznych, zachowuje się tak jakby w ogóle nie dopuszczał do siebie informacji jak poważnie było zagrożone jego życie. Po katastrofie oddala się również od swoich bliskich. Są to niektóre z objawów ostrej reakcji na stres.

Ostra reakcja na stres oraz zespół stresu pourazowego mogą pojawić się po przeżyciu zdarzenia traumatycznego, występować jedna po drugim lub samodzielnie. Emocje pojawiające się po wydarzeniu mogą całkowicie lub częściowo zaburzać codzienne funkcjonowanie oraz kontakt z najbliższymi. Skutki przeżycia zdarzenia traumatycznego mogą pojawić się nie tylko w krótkim okresie czasy po zdarzeniu, ale również kilka lat później na przykład pod wpływem kolejnego zdarzenia, które wcale nie musi mieć dużej siły. W obu filmach, bohaterowie przeżywają zdarzenia ekstremalne i pod ich wpływem zmieniają się, zmienia się ich postrzeganie otoczenia i kontakt z najbliższymi. Dlatego dla osób po zdarzeniach tematycznych ważna jest pomoc specjalistów zajmujących się zaburzeniami powstałymi po stresie traumatycznym oraz ich najbliższych, których wsparcie pomaga powrócić do stanu psychicznego sprzed wydarzenia.

Tekst pochodzi z portalu Kinoterapia.pl